Trị mất ngủ theo Y học cổ truyền

Nguyên nhân mất ngủ

Các tài liệu cổ cho rằng, mất ngủ chủ yếu do tâm thận bất giao. Tâm với thận trong tình huống bình thường, chủ yếu là có mối quan hệ trên và dưới cùng giao nhau, thủy với hoả cùng giúp đỡ nhau. Nếu do phú bẩm bất túc, hoặc hư lao ốm lâu, hoặc phòng thất quá đáng v.v… khiến cho thận thủy suy hư ở dưới không thể giúp cho tâm hoả ở trên, hoặc do mệt nhọc tinh thần quá độ, ngũ chí quá cực đến nỗi tâm âm bị hao tổn ngấm ngầm, tâm dương quá thịnh, tâm hoả không giáng xuống, thận thủy không thăng lên sẽ hình thành bệnh biến, lâm sàng gọi là chứng tâm thận bất giao.

Biểu hiện của tâm thận bất giao điển hình là mất ngủ, hay mê, di tinh, lưng đùi ê mỏi, mồ hôi trộm, hoa mắt ù tai, hoặc hồi hộp, hoặc khô họng, hoặc đêm tiểu tiện nhiều lần, chất lưỡi đỏ, rêu lưỡi ít hoặc không có rêu, mạch Tế Sác.

Phân biệt hai chứng tâm thận bất giao và tâm âm hư

Chứng tâm thận bất giao và tâm âm hư có biểu hiện khá giống nhau tâm thần không yên hay hồi hộp mất ngủ, miệng khô ráo, nhiều mồ hôi trộm, mạch tế sác. Tuy nhiên, chứng tâm hư do thể chất vốn hư, sau khi mắc bệnh bị hư yếu, hoặc mất huyết, hoặc tinh thần bị kích thích mà hao thương tâm huyết tâm âm gây nên bệnh. Vị trí bệnh ở tâm, mất ngủ không nghiêm trọng lắm, đặc điểm chủ yếu là hay mê dễ tỉnh, trong tâm phiền nhiệt tất cả là do âm không liễm dương gây nên.Chứng tâm thận bất giao là do không biết thế nào là đủ, hoặc là quá mệt nhọc khiến mất ngủ nghiêm trọng, trằn trọc vật vã, thậm chí suốt đêm không ngủ, có kiêm cả hiện tượng Thận âm hư tổn như lưng gối mềm yếu vô lực, di tinh, váng đầu ù tai. Vì vậy, kết hợp với nguyên nhân bệnh, xem xét chứng trạng kỹ càng, phân biệt hai chứng này không khó.

Điều trị mất ngủ theo Y học cổ truyền

Theo học thuyết Đông Y: “Tâm (tim) với thận trong trạng thái bình thường, có mối quan hệ trên dưới cùng giao nhau, để thủy hỏa giúp đỡ lẫn nhau. Người xưa đã đưa ra lý lẽ “Hậu thiên của thận là tiên thiên của tâm, hậu thiên của tâm là tiên thiên của thận”. Khi tâm có bệnh muốn bổ tâm thì phải thực thận, trái lại muốn bổ thận thì phải dưỡng tâm.

Do đó, tâm thận bất giao sinh mất ngủ chủ yếu cần tư âm thanh nhiệt, tráng thủy chế hỏa. 

Một số bài thuốc trị tâm thận bất giao hiệu quả

Giao thái hoàn

Hoàng liên 30g, Quế tâm 3g, tán bột làm hoàn, uống 2-3g

Hoàng liên a giao

Hoàng liên 16g, Kê tử hoàng 2 quả, hoàng cầm 8g, a giao 12g, bạch thược 8g.

Cách dùng: Ngày uống một thang sắc uống 3 lần trong ngày, uống trước khi ăn hoặc lúc đói, tùy chứng trạng của bệnh nhân có thể gia giảm cho thích hợp.

Thiên vương bổ tâm đan

Sinh địa (tẩy rượu) 16 g, Nhân sâm 12g, Huyền sâm 12g, Đan sâm 16g, Phục linh 12g, Cát cánh 12g, Viễn chí 8g, Hắc táo nhân 20g, Bá tử nhân 12g, Thiên môn 8g, Mạch môn 8g, Đương quy (thân) 12g, Ngũ vị tử 8g, Gia thạch xương bồ 10g, Phục thần 12g. Tán bột làm viên hoàn mật, mỗi viên 5g, lấy chu sa đã thủy phi lượng vừa đủ làm áo. Cách dùng: Ngày uống 2 lần trước khi ăn trưa và trước khi đi ngủ 15 phút, uống với nước sắc đăng tâm.

Bệnh nhân cần tư vấn khám và điều trị xin để lại thông tin bên dưới để Thọ Khang Đường liên hệ tư vấn trực tiếp.