Râm

Râm có tên đồng nghĩa : Ligustrum indicum (Lour.) Merr.

Tên khác : Nữ trinh.

Tên nước ngoài: Common privet (Anh); puine, troène (Pháp).

Họ: Nhài (Oleaceae).

Mô tả

Cây gỗ nhỏ, cao 3 - 6 m. Cành mảnh, lúc non có lông ngắn, màu vàng nhạt, sau nhẵn có ít lỗ bì. Lá mọc đối, hình trái xoan hay mũi mác, gốc tròn, đầu nhọn, mặt trên nhẵn màu lục bóng, mặt dưới nhạt có lông lơ, nhất là ở các gân; cuống lá phủ đầy lông.

Cụm hoa mọc ở ngọn thành chùy dạng tháp; hoa màu trắng, thơm; dài hình nón cụt, nhẵn; tràng hình phễu, cánh hoa thuôn tù, dài bằng ống tràng; nhị 2 thò ra ngoài tràng; bầu hình cầu, nhẵn.

Quả hạch, hình cầu, màu đen khi chín. Mùa hoa quả : tháng 3-5.

Râm và tác dụng chữa bệnh của nó

Phân bố, sinh thái

Chi Ligustrum L., gồm một số loài là cây gỗ hay cây bụi, phân bố từ vùng ôn đới ẩm đến vùng cận nhiệt đới và nhiệt đới. Tuy nhiên, ở vùng ôn đới ẩm châu Âu mới chỉ thấy 1 loài. Các loài của chi tập trung chủ yếu ở vùng nhiệt đới châu Á. Ở Ấn Độ có 16 loài, Việt Nam 4 loài. Cây râm có biên độ sinh thái tương dối rộng, phân bố từ vùng cận nhiệt đới phía nam Trung Quốc, qua Việt Nam xuống vùng có khí hậu nhiệt đới điển hình thuộc Ấn Độ, Malaysia và Indonesia. Cây còn được trồng làm cảnh vì tán lá thường xanh, hoa có mùi thơm; gỗ màu trắng, sợi gỗ thẳng nên được dùng làm tăm xỉa răng.

Ở Việt Nam, râm phân bố ở vùng đổng băng, trung du và vùng núi thấp. Ở độ cao trên 800 m thường ít gặp. Cây ưa sáng, thường mọc ở ven rừng, đồi, bờ mương rẫy hay các lùm bụi ở quanh làng và ra hoa quả nhiều hàng năm. hoa thụ phân nhờ côn trùng. cây tái sinh chủ yếu nhờ hạt. Cây được trồng bằng hạt, trên mọi loại đất.

Bộ phận dùng

Lá, cành.

Tính vị, công năng

Lá râm có vị đắng, tính bình, có tác dụng lợi tiểu, tiêu sưng.

Công dụng

Lá râm tươi (50g) rửa gạch, giã nát, có thể thêm ít giấm hoặc nước tiểu đắp chữa đụng giập sinh thâm tím. Lá phơi khô (30 - 50g) sắc uống lợi tiểu. Để chữa đau răng, viêm lợi, sâu răng, lấy gỗ râm chẻ nhỏ, ngâm với rượu từ 3 ngày trở lên, càng lâu càng tốt. Khi dùng, lấy nước thuốc ngậm thật lâu rồi nhổ đi, không nuốt. Ngày 2-3 lần.