Sê Ri

Sê Ri có Tên khác: Kim đồng nam, sê ri vuông, anh đào Antilles, anh đào Barbados.

Tên nước ngoài: Cerise des Antilles, cerise de Barbados (Pháp).

Họ: Măng rô (Malpighiaceae).

Mô tả

Cây nhỏ hay cây nhỡ, dạng bụi. Cành màu xám, có lỗ bì nhỏ. Lá mọc so le, nhẵn, dài 5 - 7 cm, gốc thuôn, đầu tròn, mép nguyên; cuống rất ngắn. Hoa mọc ở kẽ lá, màu hồng; đài có 5 răng nhọn; tràng 5 cánh có móng hẹp dài; nhị 10. Quả hạch, hình cầu hơi dẹt, đường kính 1 - 2 cm, có 3 rãnh nông chia quả thành 3 phần bằng nhau, khi chín màu đỏ sẫm bóng, thịt quả dày, mềm, nhiều nước, có vị ngọt, thơm và hơi chua; nhân 3 có rãnh.

Phân bố, sinh thái

Sê ri có nguồn gốc ở vùng Trung Mỹ - Caribê đến Hoa Kỳ. Ở đây, cây dã được trổng từ lâu đời. Hiện nay, sê ri còn được thấy phổ biến ở khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới Nam Mỹ, Đông Nam Á và Nam Á, trong đố có Việt Nam. ở Việt Nam, sê ri chỉ thấy trồng ở thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh lân cận.

Đó là loại cây nhiệt đới. ưa sáng, chịu hạn tốt, thích hợp với khí hậu nóng và lạnh ở nhiệt độ trung bình năm từ 20 đến 28°c. ở châu Mỹ cây được trồng ở vùng núi cao hay nơi có khí hậu cận nhiệt (lới, và còn có khả năng chịu lạnh tốt (khoảng - 2CC). Tuy nhiên, ở thời kỳ cây mới nảy mầm, sương mù và nhiệt độ thấp sẽ làm cho sê ri bị chết. Cây trồng bằng hạt sau 3-4 năm bắt đầu cho nhiều quả. Thời gian thu hoạch kéo dài đến 15 năm. Hoa sê ri tự thụ phấn hoặc thụ phấn nhờ côn trùng (ong mậl). Cây có khả năng tái sinh cây chồi khỏe sau khi bị chặt đốn. Sê ri trồng ở các tỉnh phía nam Việt Nam sinh trưởng, phát triển tốt trên nhiều loại đất. Đất trồng thích hợp cần thoát nước, pH từ trung tính đến hd chua (5,5).

Trổng bằng hạt, cành chiết hay giâm cành. Sê ri - Malpighia glabra L.Các nước vùng Trung Mỹ và Caribê trồng nhiều sê ri, đặc biệt là Puerto Rico. Quả sê ri thường được chế biến dưới dạng mứt quả hay nước ép, dóng hộp xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ.

Bộ phận dùng

Quả, thu hái khi chín đỏ, dùng tươi.

Công dụng

Quả sê ri tươi chứa lượng vitamin c cao, vừa là món ăn bổ, vừa là vị thuốc tốt. Ớ Ân Độ, nước uống chế từ quả sê ri được dùng trị viêm họng, kiết lỵ, tiêu chảy và rối loạn chức năng gan. Có người ăn thường xuyên quả sê ri để chữa chứng tăng cholesterol máu.