Thạch Tín

Còn gọi là tín thạch, nhân ngôn, phê thạch, hồng phê, bạch phê.

Tên khoa học Arsennicum.

Thạch tín còn gọi chệch là nhân ngôn vì chữ tín gồm một bên chữ nhân, một bên chữ ngôn. Thường người ta dùng chữ thạch tín để chỉ chất AS203 thiên nhiên, thường có lẫn tạp chất.

Trên thị trường người ta lại còn phân biệt ra thành:

Hồng tín thạch hay hổng phê-Arsenicutn rubrum.

Bạch tín thạch hay bạch phê-Arsenicum al- bum. Thường thạch phê hiếm hơn hồng phê. Nếu tinh chế hồng phê hay bạch phê bằng cách thăng hoa chúng ta sẽ được phê sương.

Thạch tín và tác dụng chữa bệnh của nó

A. Nguồn gốc

Thạch tín có nguồn gốc thiên nhiên hay do chế biến mà thành. Những nguyên liệu thiên nhiên của thạch tín là:

1. Thân hoa (Arsenolite) có thành phần chủ yếu là AS203 CÓ thể coi là thạch tín thiên nhiên nhưng rất ít.

2. Độc sa (Arsenopyrite) có thành phần chủ yếu là hợp chất có lẫn sắt, asen và sunfua AsFeS.

3. Hùng hoàng (Realgar) có thành phần chủ yếu là asen sunfua.

Từ hai khoáng chất sau phải chế biến mới có được thạch tín.

Thăng hoa thạch tín ta sẽ được phê sương là thạch tín nguyên chất.

B. Thành phần hóa học

Thạch tín thiên nhiên hay thân hoa có các thành phần chủ yếu là AS2OJ tan trong nước, trong kiềm, cacbonat kiềm, axit, cồn etylic, thường lẫn tạp chất bao gồm sắt (Fe), sunfua (S) làm cho thạch tín có màu hồng.

Độc sa có chừng 34,3% Fe; 46% asen; 19,7% sunfua, thường còn lẫn côban, niken, stibi. Một số rất ít độc sa có lẫn vàng.

Hùng hoàng (xem vị này).

Phê sương chỉ gồm có As203 nguyên chất.

C. Công dụng và liều dùng

Đông y cho rằng thạch tín có vị cay, chua, tính nóng, rất độc, có tác dụng trừ đờm, chữa sốt rét, ăn hết những chỗ thịt thối nát. Còn có tác dụng bổ máu, chữa thiếu máu, vàng da.

Liều dùng lmg đến l0mg. Dùng ngoài không kể liều lượng. Thực tế cũng cần chú ý để tránh dùng nhiều quá để khỏi gây ngộ độc.

Đơn thuốc có thạch tín

Chữa hen suyễn lâu ngày:

Hồng phê thạch 2g, đạm đậu sị 20g. Chế thành viên nhỏ bằng hạt vừng. Mỗi lần uống 2 đến 3 viên chữa hen suyễn lâu ngày (kinh nghiệm nhân dân).

Cùng loại đơn này, nhiều khi người ta cho thạch tín vào trong một quả dừa nung chín lên, rồi dùng than dừa chế thành viên cho người hen suyễn uống.

Thuộc có độc, dùng phải cận thận.